Powrót

Czym różni się kanał zewnętrzny od wewnętrznego w projekcie ustawy o sygnalistach?

W dzisiejszym dynamicznie zmieniającym się świecie, gdzie transparentność działania firm i instytucji publicznych staje się jednym z kluczowych wymogów, szczególnie ważna okazuje się rola sygnalistów. Sygnaliści, czyli osoby, które zgłaszają nieprawidłowości w ramach organizacji lub instytucji, w której pracują, stają na pierwszej linii frontu walki o uczciwość i przestrzeganie prawa. Polska, podążając za rozwiązaniami europejskimi, wprowadziła projekt ustawy o ochronie sygnalistów, który ma na celu zapewnienie ochrony osobom ujawniającym naruszenia. Kluczowym elementem tej ustawy jest rozróżnienie między kanałem zgłoszeniowym wewnętrznym a zewnętrznym. Choć oba kanały mają ten sam cel – ujawnienie i adresowanie naruszeń prawa – różnią się one pod wieloma istotnymi względami, od podmiotów odpowiedzialnych za przyjmowanie zgłoszeń, przez proces ich weryfikacji, aż po stopień ochrony, jaki oferują sygnaliście.

Przyjrzymy się szczegółowo różnicom między tymi dwoma ścieżkami zgłaszania naruszeń. Analiza ta nie tylko pomoże zrozumieć mechanizmy działania obu kanałów, ale również ułatwi sygnalistom wybór odpowiedniej drogi zgłaszania, co jest kluczowe dla ich bezpieczeństwa oraz efektywnego dochodzenia sprawiedliwości.

Aspekt	Kanał wewnętrzny	Kanał zewnętrzny
Definicja	Zgłoszenie wewnętrzne to zgłoszenie dokonane wewnątrz podmiotu prawnego, w którym doszło do naruszenia.	Zgłoszenie zewnętrzne to zgłoszenie dokonane do organu zewnętrznego, takiego jak Rzecznik Praw Obywatelskich lub inny organ publiczny.
Podmiot przyjmujący	Podmiot prawny, np. firma lub organizacja, w której doszło do naruszenia.	Rzecznik Praw Obywatelskich lub odpowiedni organ publiczny (np. CBA).
Procedura	Ustalona przez podmiot prawny, może obejmować konsultacje z pracownikami lub zakładową organizacją związkową.	Ustalona przez Rzecznika Praw Obywatelskich lub organ publiczny, zgodnie z ich wewnętrznymi procedurami.
Anonimowość	Możliwość zgłaszania anonimowo, ale zależy od wewnętrznych regulacji podmiotu prawnego.	Zgłoszenia mogą być anonimowe, z odpowiednimi procedurami ochrony tożsamości sygnalisty.
Odpowiedź	Wymagane potwierdzenie odbioru zgłoszenia i informacja zwrotna w określonym czasie.	Wymagane potwierdzenie odbioru zgłoszenia i przekazanie zgłoszenia odpowiedniemu organowi.
Dostępność informacji	Procedura zgłoszeń wewnętrznych musi być zrozumiała i łatwo dostępna dla pracowników.	Informacje o procedurze zgłaszania zewnętrznego oraz ochronie sygnalistów muszą być publicznie dostępne.
Konsultacje i zaangażowanie	Konsultacje mogą być przeprowadzane z pracownikami lub ich reprezentantami przy tworzeniu procedury.	Procedura zewnętrzna jest ustalana przez organ publiczny bez bezpośredniego zaangażowania podmiotu prawnego.
Obowiązek informacyjny	Podmiot prawny musi informować pracowników o procedurze zgłoszeń wewnętrznych.	Rzecznik Praw Obywatelskich lub organ publiczny zapewniają dostęp do informacji o prawach i ochronie sygnalistów.
Sposoby zgłoszeń	Zgłoszenia mogą być dokonywane ustnie lub pisemnie, w tym za pośrednictwem telefonu lub e-maila, mogą być także przekazywane przez oficjalne platformy online lub aplikacje.
Ochrona sygnalisty	Ochrona ogranicza się do ram podmiotu prawnego i zależy od jego wewnętrznych regulacji.	Ochrona jest zapewniona na poziomie ustawowym i obejmuje szersze środki ochronne.
Potwierdzenie i informacja zwrotna	Podmiot prawny musi potwierdzić otrzymanie zgłoszenia i dostarczyć informację zwrotną w określonym terminie.	Rzecznik Praw Obywatelskich lub organ publiczny potwierdza otrzymanie zgłoszenia i informuje sygnalistę o przekazaniu zgłoszenia odpowiedniemu organowi.
Prawne konsekwencje dla podmiotu	Podmiot prawny może ponosić konsekwencje prawne, jeśli nie przestrzega ustawowych wymogów dotyczących procedur wewnętrznych.	Organ publiczny ponosi odpowiedzialność za przestrzeganie praw sygnalistów i przepisów prawa.
Zachęty i obowiązki	Podmiot prawny może ustanowić zachęty do korzystania z kanału wewnętrznego.	Organ publiczny zapewnia ogólnodostępne informacje i wsparcie dla sygnalistów, w tym doradztwo prawne.